Dẻo thơm nếp tan Luân Giói

Luân Giói là xã trồng lúa nếp tan lớn nhất huyện Điện Biên Đông với diện tích hơn 150ha. Hạt gạo nếp tan Luân Giói to, tròn, trắng, khi xôi lên có độ dẻo thơm rất đặc trưng. Vì thế, giống nếp này đã trở thành giống lúa đặc sản nổi tiếng của huyện Điện Biên Đông.

Nếp tan Luân Giói có loại Tan Hin, tan Nhe hay tan Đỏ. Đây là những giống lúa địa phương được các người dân ở đây gìn giữ, để lại cho con cháu đến bây giờ. Được thiên nhiên ưu đãi, xã Luân Giói có diện tích lúa rộng lớn màu mỡ, quanh năm được tưới mát bởi dòng suối Hua Mạt và Nậm Giói bắt nguồn từ những cánh rừng tự nhiên đổ ra. Cùng với những bãi ruộng tương đối bằng phẳng, thuận lợi cho nông dân trồng lúa nước. Khí hậu, thổ nhưỡng phù hợp đã tạo nên hạt gạo nếp tan có tiếng thơm ngon, cho năng suất bình quân từ 4,5 - 5 tấn/ha. Với diện tích gieo cấy hơn 150ha, sản lượng thóc nếp của xã đạt trên 1.000 tấn thóc một năm. Đặc biệt, nếp tan Luân Giói có hạt to tròn, mẩy, khi đồ xôi, hoặc nấu cơm nếp rất thơm dẻo để một, hai hôm không cứng.

Nếp tan Luân Giói được gieo cấy từ đầu tháng 6, sau 5 tháng sẽ cho thu hoạch. Từ khi trổ bông đến lúc thu hoạch, cánh đồng luôn tỏa hương thơm đặc trưng từ cây lúa, hạt thóc. Quy trình trồng nếp tan đòi hỏi ruộng phải bừa, cày ải sau 1-2 tháng mới trồng; mạ phải cấy thưa, vì lúa sinh trưởng tốt, đẻ nhánh dày. Năng suất lúa đạt từ 4,5 – 5 tấn/ha, tỷ lệ gạo luôn cao hơn các loại thóc khác. 

Năm 2024, sản lượng vụ lúa nếp tan của xã Luân Giói ước đạt trên 1.000 tấn. Với giá thóc nếp tan là 12.000 – 15.000 đồng/kg, doanh thu ước đạt trên 15 tỷ đồng/năm. Mặc dù đem lại doanh thu, hiệu quả cao, nhưng nếp tan ở Luân Giói mới chỉ được người dân trồng và thu hoạch, rồi bán cho thương lái xay xát, đưa ra thị trường. Nhận thấy tiềm năng phát triển kinh tế từ giống lúa nếp tan, xã Luân Giói, huyện Điện Biên Đông đã chủ động xây dựng kế hoạch nhằm giúp đỡ người trồng nếp tan phát triển sản phẩm. Đặc biệt, từ năm 2023 xã Luân Giói đã hỗ trợ để người dân thành lập Hợp hợp tác để phát triển các sản phẩm nếp tan. Cùng với đó, huyện Điện Biên Đông đẩy mạnh quảng bá, xúc tiến thương mại cho sản phẩm gạo nếp tan Luân Giói theo chuỗi giá trị. Đến nay nếp tan Luân Giói đã được công nhận sản phẩm OCOP đạt 3 sao cấp tỉnh.

Theo bà Lò Thị Quyên, Chủ tịch UBND xã Luân Giói, huyện Điện Biên Đông: “Để đảm bảo cho nếp được thơm ngon, chúng tôi cũng đã có một vùng sản xuất riêng, không để lai tạp với giống nếp khác, mang thương hiệu riêng của nếp tan huyện Điện Biên Đông. Không chỉ sử dụng ở trên địa bàn của mình, gạo nếp tan còn mang giá trị hàng hoá cao, lưu thông trên thị trường. Đây cũng là món quà rất có ý nghĩa để gửi tặng du khách thập phương”.

Lúa nếp tan Luân Giói đã được chọn là một trong 4 sản phẩm OCOP đạt 3 sao cấp tỉnh. Đây là niềm vui, cũng đặt ra trách nhiệm cho chính quyền và người dân ở đây tiếp tục gìn giữ, phát huy, đưa hương thơm sản phẩm nếp tan Luân Giói vươn xa hơn./.

Nguồn tin: Lan Anh, Điện Biên Đông