Bẫy bọc đường

Xuất khẩu lao động không còn là cụm từ lạ lẫm, làm việc ở nước ngoài với mức lương cao là sự lựa chọn của rất nhiều lao động tại Việt Nam. Theo đó, thủ đoạn của các đối tượng là đưa thông tin quảng cáo công việc tại nước ngoài trên không gian mạng, hoặc chính những nạn nhân qua Campuchia trước đó sẽ chèo kéo, giới thiệu “con mồi” (thường là người quen) tiếp theo nhẹ dạ xuất cảnh để ăn hoa hồng. Sau khi nạn nhân đồng ý làm việc sẽ được liên hệ, di chuyển đến tỉnh Tây Ninh, tổ chức thành các nhóm từ 10 người để xuất cảnh sang Campuchia.

Chúng tôi tìm gặp anh N.H. trú tại xã Noong Hẹt huyện Điện Biên - người vừa thoát khỏi Campuchia về Việt Nam mới đây. Anh H. cho biết: Thời điểm dịch Covid-19 diễn ra, công việc khó khăn, lương thấp nên tôi có ý định tìm việc làm. Trước đó, tôi cũng muốn xuất khẩu, cố gắng chăm chỉ một thời gian kiếm chút vốn nhưng không đủ điều kiện. Qua người quen giới thiệu, tôi liên hệ với một người đang làm bên Campuchia. Sau khi hỏi công việc thì người đó có nói qua làm về các trang cá cược trực tuyến, làm việc online trên máy tính, mọi chi phí đi lại làm thủ tục xuất cảnh đều được bên chủ lo liệu, với mức lương khởi điểm từ 900 - 1.000USD/tháng. Tôi có hỏi: Bên đấy làm công việc ổn không? Thì được trả lời: Cứ qua đi, làm ổn lương cao, không phải lo gì nên tôi quyết định qua Campuchia làm.

Với mong muốn tìm một công việc tốt lương cao anh N.H. tin tưởng, chấp nhận đi xa một thời gian kiếm tiền để trả nợ và trang trải cuộc sống, sau khi nhận được lời chấp nhận làm việc anh H. được bên công ty gọi điện, hướng dẫn di chuyển vào Thành phố Hồ Chí Minh. Tại đây, người môi giới đợi tập hợp từ 10 người đủ một chuyến xe thì di chuyển đến Cửa khẩu Mộc Bài, thuộc tỉnh Tây Ninh sẽ có người đón cũng như làm thủ tục để xuất cảnh. Tất cả chi phí từ ăn uống, đi lại, hộ chiếu… đều được môi giới lo liệu.

Xuất ngoại và trái đắng

Sau khi qua cửa khẩu, cả nhóm được đưa thẳng đến trụ sở công ty kinh doanh các trang mạng cá cược trực tuyến. Đó là các tòa nhà 6 - 7 tầng, mọc lên san sát nhau, biệt lập với bên ngoài, được bao quanh bởi tường rào dây thép gai cao hơn 2,5m, xung quanh 15 - 20m có một chốt bảo vệ. Sau khi được giao phòng ở, mọi người sẽ được giao việc, chủ yếu làm việc online tại các trang mạng cá cược trực tuyến, tìm kiếm, dụ dỗ khách hàng truy cập, chơi cá độ trực tuyến với các trò chơi như: Tài xỉu, xóc đĩa, baccarat, chứng khoán, lô đề, bóng đá... Nếu không làm được việc sẽ bị cảnh cáo, bị đánh hoặc bán sang công ty cá cược khác. Nếu không muốn bị bán sẽ phải gọi gia đình gửi tiền sang để chuộc người về.

Khi làm việc, mỗi người được phát hai, ba chiếc điện thoại của công ty, điện thoại cá nhân không được sử dụng. Các máy điện thoại được phát sẽ bị cài đặt nhằm quản lý việc gọi cho ai, nói chuyện với nội dung gì, có một nhóm người chuyên kiểm tra thông tin các cuộc gọi cũng như tin nhắn của người làm. Khi phát hiện người làm lộ thông tin cá nhân cũng như thông tin của công ty sẽ bị cảnh cáo, bị đánh, xấu nhất là sẽ bị bán qua công ty khác với tiền chênh lệch gần 1.000USD. Ngoài ra, không chỉ lôi kéo khách hàng, những nạn nhân còn được khuyến khích lôi kéo thêm nạn nhân xuất cảnh đi làm với mức hoa hồng  hơn 400USD một người.

Việc tìm kiếm khách hàng anh H. được hướng dẫn lên các trang mạng xã hội, tìm kiếm khách đa phần là phụ nữ cả tin, mẹ bỉm sữa, người rảnh rỗi muốn kiếm thêm thu nhập, còn với các nhóm thanh niên, trung niên thì có thể lập các nick facebook ảo, zalo ảo… tìm kiếm khách hàng. Khi tiếp cận làm quen với khách hàng sẽ rủ rê, lôi kéo, dụ dỗ qua các trang cá cược được chỉ định của công ty. Nếu người chơi không có tiền, bị thua có thể xúi giục đi vay tiền đầu tư, gỡ gạc…

Anh H. được thỏa thuận với mức lương từ 900USD nếu đạt chỉ tiêu doanh số được giao. Chỉ tiêu mà anh H bị áp trong một tháng phải tìm kiếm được 15 - 20 khách hàng mới, mỗi ngày khách hàng phải nạp, đặt cược tại các trang cá cược trực tuyến của công ty từ 100.000 đồng, phải duy trì từ 10 - 15 tài khoản hoạt động và cá cược. Nếu không đủ chỉ tiêu và số lượng được giao sẽ bị ép tăng ca, mỗi ngày làm việc 12 tiếng, khi tăng ca sẽ tăng thành 14 đến 16 tiếng, nếu tăng ca vẫn không đủ số lượng khách thì sẽ bị trừ 50USD/1 khách.

Chuộc người, nợ thêm nợ

Sau một thời gian làm việc anh H. không muốn dụ dỗ, lừa đảo người chơi để kiếm lời, muốn về nước thì bị yêu cầu thanh toán các khoản chi phí phát sinh trước đó như đi lại, ăn uống, làm thủ tục hộ chiếu,… lên tới 3.000USD. Nếu không có tiền sẽ bị bán sang công ty khác để làm việc với giá chênh lệch khoảng 1.000 USD.

Với mong muốn đi làm để kiếm tiền nhưng không thể làm được, thậm chí còn nguy hại đến sức khỏe và tinh thần nên anh H. quyết định cầu cứu gia đình. Mặc dù gia đình khó khăn nhưng vẫn cố vay mượn để có thể gửi tiền qua chuộc người về. Khi ra về người sẽ được đưa ra cổng công ty, sau hàng rào dây thép gai rồi tự tìm đường về cửa khẩu, điện thoại bị kiểm tra, xóa mọi thông tin hay hình ảnh về công ty.

Có thể thấy tình trạng các nhóm đối tượng lôi kéo, dụ dỗ người dân xuất cảnh với viễn cảnh việc nhẹ lương cao diễn ra khá phức tạp trên các trang mạng xã hội. Nạn nhân thường là những lao động không có công việc ổn định, mong muốn một công việc với mức thu nhập cao nhưng ít tìm hiểu các thông tin chính thống đáng tin cậy. Chính vì vậy người lao động cần nâng cao cảnh giác, cũng như tìm hiểu kỹ càng trước những lời dụ dỗ của người khác tránh "tiền mất tật mang", liều mình đi làm nghèo càng nghèo, nợ càng nợ.