Người dân bản Chua Ta A chăm sóc cây bí xanh.

Bí xanh là sản phẩm nông nghiệp gắn bó với người dân xã Tìa Dình từ bao đời nay. Tuy nhiên, trước đây người dân chủ yếu trồng tự phát, manh mún, phục vụ nhu cầu gia đình, vì vậy năng suất và sản lượng thấp, giá trị kinh tế chưa cao. Từ năm 2018 trở lại đây, thực hiện Chương trình “Mỗi xã một sản phẩm”, xã Tìa Dình chú trọng phát triển, mở rộng diện tích trồng bí xanh theo hướng hàng hóa. Vụ đầu tiên năm 2018, xã Tìa Dình đã vận động người dân trồng được 6,8ha bí xanh, tập trung chủ yếu tại 2 bản Chua Ta A và Chua Ta B. Qua tổng kết, cây bí xanh cho năng suất, sản lượng cao hơn hẳn so với các loại cây trồng khác trên cùng một đơn vị diện tích canh tác. Ông Giàng A Xìa, cán bộ khuyến nông xã Tìa Dình cho biết: Trung bình 1ha bí xanh đạt năng suất từ 6 - 8 tấn quả (tùy thuộc vào thời tiết, kỹ thuật chăm sóc của người dân). Năm 2018, với 6,8ha người dân 2 bản Chua Ta A và Chua Ta B đã bán khoảng 70 tấn bí xanh; giá bán trung bình từ 15.000 - 20.000 đồng/kg. Nếu so sánh với các loại cây trồng khác như: Ngô, lúa nương, sắn… thì bí xanh mang lại hiệu quả kinh tế cao hơn nhiều lần.

Hiệu quả kinh tế cao nên năm 2019 UBND xã Tìa Dình khuyến khích người dân chuyển đổi các diện tích cây trồng khác kém hiệu quả sang trồng bí xanh. Ðiển hình như gia đình anh Giàng Nhè Hạ, bản Chua Ta A đã chuyển đổi gần 500m2đất trồng lúa nương kém hiệu quả sang trồng bí xanh; gia đình anh Giàng Sái Hạ, bản Chua Ta A đã trồng gần 1ha bí xanh...

Ông Tráng A Dia, Chủ tịch UBND xã Tìa Dình cho biết: Năm 2019, xã Tìa Dình được huyện giao chỉ tiêu trồng 10ha bí xanh. Ðến nay qua thống kê sơ bộ, đã có gần 15ha bí xanh được người dân 2 bản Chua Ta A và Chua Ta B trồng (chưa kể những diện tích nhỏ lẻ của người dân các bản khác trồng). Năm 2018, nhiều hộ gia đình đã có thu nhập cao từ trồng bí xanh; trung bình mỗi héc ta bí xanh cho thu nhập từ 15 - 20 triệu đồng. Một ưu điểm nữa của bí xanh là cây trồng ngắn ngày (thời gian từ khi trồng đến khi thu hoạch khoảng 120 ngày), kỹ thuật chăm sóc đơn giản; có thể trồng xen kẽ với các loại cây trồng khác.

Về hiệu quả, năng suất cây bí xanh đã được ghi nhận. Thế nhưng, để bí xanh thực sự trở thành cây trồng chủ lực của xã, huyện, góp phần tái cơ cấu ngành Nông nghiệp, nâng cao thu nhập cho người dân thì các cấp, ngành chuyên môn cần phải quan tâm hơn nữa. Với người dân vùng cao thì tập quán canh tác là một trong những hạn chế lớn. Người dân đã quen lối canh tác truyền thống, trồng trên nương xen lẫn lúa mà chưa biết áp dụng kỹ thuật, sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP; chưa quen với hình thức liên kết theo chuỗi khép kín từ khâu sản xuất đến tiêu thụ sản phẩm. Vì vậy, khâu tiêu thụ sản phẩm bí xanh Tìa Dình vẫn gặp nhiều khó khăn, chủ yếu là do người dân tự sản xuất và tiêu thụ.

Ông Vũ Ngọc Hoành, Trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Ðiện Biên Ðông cho biết: Cùng với 3 sản phẩm là khoai sọ, nếp tan, lạc đỏ thì bí xanh Tìa Dình được huyện lựa chọn là một trong những sản phẩm chủ lực của huyện, có thể mang lại giá trị kinh tế cao, vì vậy huyện đã trình UBND tỉnh phê duyệt đưa vào danh sách tổ chức thực hiện. Năm 2018, huyện đã thực hiện dự án liên kết phát triển sản xuất theo chuỗi giá trị, gắn sản xuất với tiêu thụ sản phẩm bí xanh giữa các hộ dân với Hợp tác xã CCO nông nghiệp huyện Ðiện Biên Ðông và Doanh nghiệp Hoa Ba (TP. Ðiện Biên Phủ) với quy mô tiêu thụ dự kiến 80 tấn/năm. Năm 2019, huyện sẽ phối hợp với Chi cục Quản lý chất lượng nông, lâm và thủy sản tỉnh lấy mẫu đất, nước xét nghiệm và ký cam kết thực hiện sản xuất an toàn. Trên cơ sở đó, khuyến khích các hộ dân, hộ kinh doanh trên địa bàn thành lập các hợp tác xã và ký hợp đồng thu mua với người trồng bí. Mục tiêu là sản phẩm bí xanh Tìa Dình không chỉ có chỗ đứng vững chắc trên thị trường nội tỉnh mà còn xuất bán đi các tỉnh, thành khác.